رنگ روغن یا سیاه قلم، هر کدام رشتهای از هنر هستند که میتوانند در بسیاری از موارد مکمل هم بوده و یا بر هم تأثیرگذار باشند. هر یک از این تکنیکها، دارای طرفداران خاص خود هستند و هنرمندان مختلف و متنوعی از آنها برای خلق آثار هنری خود بهره میبرند. در این مقاله قصد داریم به این سؤال که “رنگ روغن بهتر است یا سیاه قلم؟” پاسخ دهیم. تمامی مواردی که در ادامه به آن ها پرداخته شده است، میتوانند به شما در انتخاب تکنیک مناسب کمک کنند؛ اما در نهایت، علاقه و سبک شخصی است که مشخص میکند از چه ابزاری برای خلق اثر هنریتان استفاده نمایید.
تفاوت نقاشی رنگ روغن با سیاه قلم
برای نقاشی به سبک سیاه قلم گفته میشود که در قدیم با زغال و یا پودر زغال، سایه پردازی بر روی طرح اولیه انجام میشد. امروزه مواد و وسایل استفاده شونده در آن کمی متفاوت هستند. هنرجو میتواند برای رسیدن به این مرحله، پایه نقاشی را که طراحی با مداد است یاد بگیرد و سپس تکنیکهای سیاه قلم یا رنگ و روغن را انتخاب کند. برای انتخاب، ابتدا باید هر کدام را به خوبی شناخت و تفاوتهای آنها را درک کرد. در بخش زیر چند مورد از تفاوتهای نقاشی رنگ روغن و سیاه قلم را آوردهایم.
مواد مورد استفاده
نقاشیهای سیاه قلم با کمک زغال یا پودر زغال، پاک کن، محو کن، انواع مداد کنته و… کشیده میشوند. ذغالهای مناسب نقاشی سیاهقلم در انواع زیادی وجود دارند؛ اما در نقاشی رنگ روغن با بهرهگیری از بهترین رنگ روغنهای اصلی و پایه، روغن بزرک، خشک کن و … میتوان آثار هنری زیبایی را به ارمغان آورد.
تکنیکهای متفاوت
تکنیکهای نقاشی با سیاه قلم زیبایی و ظرافت کار را دو چندان کرده و با توجه به طرح، میتوان هر یک از آنها را به تنهایی یا با هم استفاده نمود. میتوان در این روش به تکنیکهای هاشور زنی، سایش، پاک کن زنی، محو کردن و… اشاره کرد. همانطور که میدانید، زغال دارای ضخامت بیشتری بوده و در به وجود آوردن تنهای متفاوت از طریق آن، بسیار میسر است. در نقاشی رنگ روغن که از پرکاربردترین شیوههای نقاشی محسوب میشود، وسعت تکنیکها بسیار زیاد میباشد. اصول و قواعدی که در نقاشی با رنگ روغن وجود دارند، تقریباً مهارت داشتن در تمام گرایشهای نقاشی از جمله تنوع تنالیتهای رنگی، شناخت دقیق و مناسب سایه روشن، نورپردازی و… را ضروری کردهاند.
مدت زمان خشک شدن رنگ
رنگ روغن از رنگدانههایی با لایهای نازک از روغن تشکیلشده است و مواد تشکیل دهنده آن به گونهای هستند که موجب دیرتر خشک شدن آن میشوند؛ اما مواد مورد استفاده در نقاشی سیاه قلم خشک هستند و نیاز به زمان برای خشک شدن ندارند.
ترکیب رنگ
باید گفت که انعطافپذیری رنگ روغن برای ترکیب رنگهای مختلف بسیار بالا است. به همین دلیل، میتوان به راحتی رنگهای زیادی را با هم ترکیب کرده و نمونه های جدیدتری را تولید کرد. با این حال در سبک سیاه قلم به تناسبات و طراحی دست آزاد بهایی نمیدهند و کل نقاشی به رنگ سیاه با سایههای روشن و تیره کشیده میشود. درواقع سیاه قلم با طیف رنگهای خاکستری و مشکی سرو کار دارد و درگیر رنگسازیهای بیشمار نقاشی رنگ روغن نیست.
نکته: نقاشیهای رنگ روغن میتوانند درخشان، شفاف و یا کدر باشند؛ در حالی که در نقاشی سیاه قلم، اثری خشک و مات میباشد.
نقاشی رنگ روغن بهتر است یا سیاه قلم؟
نقاشی رنگ روغن یا سیاه قلم، هر کدام علاوه بر ویژگیهای خاص و متمایزکننده، نواقصی نیز دارند؛ اما به طور کلی، باید گفت که برای کشیدن نقاشی با رنگ روغن، لازم است تمام تکنیکهای نقاشی سیاه قلم را به طور کامل یاد بگیرید و سپس به سراغ رنگ روغن و یا سایر سبکها بروید. روشهای سنتی نقاشی، هنرمندان را در تکنیکهای رنگ روغن و خلق این بخشها تواناتر میسازد. پس به طور واضح نمیتوان گفت که نقاشی با رنگ روغن بهتر است یا سیاه قلم؛ زیرا هر کدام ویژگیها و مزایای خاص خود را دارند که به نقاشی جلوهی زیباتری میبخشند.
مزایای نقاشی رنگ روغن
- زمان کافی برای نقاشی به دلیل آرام خشک شدن رنگها
- انعطافپذیری بالا برای ترکیب رنگهای متنوع و ایجاد رنگهای جدید
- کمک به تکمیل جزئیات اثر با دقت بالا
- کمترین میزان تغییر رنگ پس از خشک شدن
- گستره کنتراست در سایههای شفاف و نورهای کدر بدون شکستگی و ترک
- قابلیت برداشت رنگ با کاردک و خلق نقاشی تمیز
مزایای نقاشی سیاه قلم
- ایجاد طرحهای پایدار و هنری در انواع خطی، بافتی و سایهای
- افزایش صبر و پشتکار و بالابردن مهارتهای نقاشی برای دیگر سبکها
- قابلیت پاک کردن
- ایجاد سیاهی کامل و مات و مخملی
- پوشش سریع با تکنیکهای مختلف
- قابلیت استفاده از ابزار کپی برای طرح اولیه
نکات مثبت و منفی نقاشی با رنگ روغن
آهسته خشک شدن رنگهای روغنی، میتواند برای برخی از هنرمندان مزیت و برای برخی عیب تلقی شود. برای نقاشیهایی که زمان بیشتری برای کشیدن نیاز دارند، مزیت و برای مواردی که باید سریعتر کشیده شوند، از معایب آن محسوب خواهد شد. در نقاشی رنگ روغن، طیف گستردهای از رنگها فراهم هستند؛ اما تمیز کردن این رنگها پس از اتمام کمی سخت است. همچنین به دلیل آنکه رنگ روغن جزء رنگهای ضخیم است، با قلم مو و کاردک، به طرحها حالتی سه بعدی داده و جذابیت اثر را چند برابر میکند. در حالی که این کار، زمان خشک شدن را به تعویق میاندازد.
نکات مثبت و منفی نقاشی با سیاه قلم
همانطور که گفته شد، ضخامت زغال به پخش شوندگی سریع و افزایش سرعت عمل در اجرای تکنیک های این سبک نقاشی بسیار کمک میکند؛ اما لازم به ذکر است که زغال، در ایجاد جزئیات ضعیف است. پودر شوندگی و ناپایداری زغال، نمیتواند جزئیات خیلی ظریفی را در نقاشی سیاه قلم به نمایش بگذارد. همچنین عدهای از منتقدان به این سبک، به مصنوعی و خشک بودن اثر اشاره دارند.
جمع بندی
در این مقاله پی بردیم که نقاشی به سبکهای رنگ روغن یا سیاه قلم، هر دو دارای تفاوتها و فواید ویژهای هستند که به کمک هر کدام از آن ها، میتوان جلوههای جذاب و دلانگیزی را به وجود آورد. نقاشی سیاه قلم باعث میشود هنرجو همهی تمرکز خود را روی سایه روشن خطوط و ترکیببندی کار بگذارد و به این طریق به راحتی یک نقاشی زیبا را خلق کند. همچنین در نقاشی رنگ روغن باید مهارتهای بسیاری کسب نمود تا در نهایت نقاشی شگفتانگیزی را کشید. پیش از شروع هر کاری، بهتر است اطلاعات و مهارتهای لازم در آن زمینه را کسب نمایید و سپس بر اساس ذوق و استعداد و سلیقهی شخصی و در انتها با راهنمایی صاحب نظران آن حرفه، میتوانید نقاشی رنگ روغن یا سیاه قلم را انتخاب نمایید.