ابزار و لوازم نقاشی روی شیشه

هنر نقاشی روی شیشه یا ویترای، در حقیقت نوعی هنر زیبا و باستانی است که با استفاده از رنگ‌های مخصوص، طرح‌های جذاب و بدیعی را بر روی شیشه‌ها ایجاد می‌کند. این هنر سابقه‌ای طولانی، به‌ویژه در اروپا دارد. به‌طوری که برخی از دیوارهای بناهای مذهبی قرون وسطی با استفاده از این تکنیک هنری تزیین شده‌اند و میلیون‌ها بازدیدکننده از سراسر جهان را به خود جلب کرده‌اند.

در این تکنیک از رنگ‌های مخصوص شیشه استفاده می‌شود که پس از پخت در کوره، به طور کامل به شیشه می‌چسبند و ماندگاری بالایی دارند. این ویژگی سبب شده تا مورد توجه هنرمندان بسیاری قرار گیرد و به خلق طرح‌های بدیع و خلاقانه‌ای منجر شود. نقاشی ویترای کاربردهای فراوانی در تزیین تابلوها، درها، پنجره‌ها، اشیاء مذهبی، آینه‌ها و… دارد. علاوه بر زیبایی، این سبک از نقاشی تاثیر فراوانی بر بهبود نورپردازی محیط نیز می‌گذارد. معمولا در تکنیک نقاشی ویترای از لوازم و ابزارهای مختلفی استفاده می‌شود که در ادامه مقاله به معرفی مهم‌ترین آن‌ها خواهیم پرداخت.

ابزار و لوازم مورد نیاز برای نقاشی روی شیشه

نقاشی روی شیشه به عنوان یک سرگرمی لذت‌بخش شناخته می‌شود که موجب شکوفایی استعدادهای کودکان و هنرمندان می‌گردد. برای موفقیت در این سبک از نقاشی، تمرین مستمر و استفاده از ابزارها و لوازم مناسب و مرغوب ضروری است. از مهم‌ترین ابزارها و لوازم به کار گرفته در نقاشی روی شیشه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شیشه: معمولاً از هر نوع شیشه‌ای می‌توان برای ویترای استفاده کرد، البته شیشه‌های صاف و بدون حباب، گزینه‌های بهتری برای کار نقاشی روی شیشه هستند. بنابراین، شیشه‌های پنجره، بطری‌های شیشه‌ای، ظروف شیشه‌ای، آینه، گلدان و اشیاء مشابه دیگر می‌توانند برای نقاشی ویترای به کار گرفته شوند.

• رنگ‌: رنگ یکی از ضروری‌ترین لوازم برای کشیدن نقاشی روی شیشه است. رنگ‌ ویترای باید از کیفیت بالایی برخوردار باشند و عوامل محیطی بر آن‌ها تأثیری نگذارند. از جمله رنگ‌های رایج در این سبک از نقاشی می‌توان به رنگ مینای اکریلیک، رنگ شیشه اکریلیک، رنگ‌های حلال‌شور، خودکار یا ماژیک مخصوص و … اشاره کرد. بسیاری از این رنگ‌ها قابلیت ترکیب با یکدیگر را دارند که این امر منجر به تولید رنگ‌های جدید و سفارشی می‌شود.
• دورگیر ویترای: دورگیر در واقع خمیری است که برای ایجاد طرح‌ها روی شیشه به کار می‌رود تا رنگ‌ها را درون خطوط مورد نظر نگه دارد. دورگیرهای ویترای در رنگ‌های متنوعی تولید می‌شوند، اما رنگ‌های مشکی و سفید کاربرد بیشتری دارند.
• قلم مو: قلم‌مو، یکی از پرکاربردترین ابزارها در نقاشی روی شیشه به شمار می‌رود. در این هنر، از انواع قلم‌موها استفاده می‌شود. قلم‌موهای سرگرد برای رنگ‌آمیزی سطوح بزرگ و قلم‌موهای ریز برای ایجاد خطوط ظریف و جزئیات به کار گرفته می‌شوند. هنرمندان می‌توانند از قلم‌موهای آبرنگ و اکریلیک نیز در نقاشی روی شیشه استفاده کنند.
• پالت: معمولا جهت ترکیب رنگ‌ها با یکدیگر از پالت استفاده می‌شود، برخی از افراد پالت‌های سرامیکی و پلاستیکی را جهت مخلوط نمودن رنگ‌های ویترای به کار می‌گیرند.
• تینر: تینر ویترای به عنوان یکی از ابزارهای نقاشی روی شیشه به شمار می‌آید که با استفاده از آن برخی از رنگ‌های ویترای را رقیق کرده و قلم موهای به کار گرفته شده در این تکنیک نقاشی را تمیز می‌نمایند.
• ورق طلا و نقره: برای پوشش پشت برخی از کارها همانند بشقاب و تابلو از ورق طلا استفاده می‌گردد، برخی از افراد در بخش‌های از نقاشی روی شیشه خود از این ورق‌های طلا استفاده می‌نمایند و طرح‌های جذابی خلق می‌کنند.
• شابلون: برخی از هنرمندان برای ایجاد طرح‌های مختلف بر روی شیشه از شابلون استفاده می‌نمایند.‌
• سیم لحیم: برای آن که به ایجاد خطوط و جزئیات نقاشی بر روی شیشه پرداخت، می‌توان از سیم لحیم یا جسم نوک تیز استفاده کرد.

• مهره‌ها و پولک‌ها: برخی از افراد جهت ایجاد جلوه و درخشش خاص به نقاشی‌های خود از مهره‌ها و پولک‌ها استفاده می‌کنند.
• اسفنج: اسفنج یکی از پراستفاده‌ترین ابزار نقاشی روی شیشه شناخته می‌شود که جهت انتقال رنگ به سطوح بزرگ به کار می‌رود، همچنین با کمک اسفنج می‌توان به ایجاد جلوه‌های خاص در نقاشی روی شیشه پرداخت.
• الگو: افراد مبتدی می‌توانند جهت شروع نقاشی روی شیشه از الگو استفاده کنند، آن‌ها می‌توانند از الگوهای رایگان موجود در اینترنت بهره ببرند یا خود الگو ایجاد نمایند.

جمع بندی

یکی از جذاب‌ترین و مفرح‌ترین سبک‌های هنری، نقاشی ویترای یا نقاشی روی شیشه است. این سبک هنری قدمتی دیرینه دارد و معمولاً برای خلق طرح‌ها روی شیشه از لوازم و ابزارهای متنوعی مانند رنگ‌های مخصوص، شیشه مناسب، پد الکلی، دورگیر ویترای، قلم‌مو و … استفاده می‌شود. در این سبک از نقاشی، پس از انتخاب طرح و انتقال آن به وسیله کاربن، با استفاده از قلم‌مو، اسفنج و ابزارهای دیگر، طرح‌ها با رنگ ویترای رنگ‌آمیزی می‌شوند و در نهایت شیشه در کوره یا فر قرار داده می‌شود تا رنگ‌ها پخته و ثابت شوند. امروزه منابع آموزشی فراوانی در دسترس هنرجویان قرار دارد تا بتوانند این تکنیک نقاشی را فراگرفته و از طریق آن آثار هنری زیبایی خلق کنند.